Artharajniti ~ राष्ट्र बैंकको तथ्यांक अनुसार (हिजो) बुधबारसम्म बैंकहरूले राष्ट्र बैंकमा राखेको रकम ६ खर्ब रूपैयाँ नाघेको छ। चालु आर्थिक वर्षमा यसरी राखिएको रकम पहिलो पटक ६ खर्ब नाघेको हो। एक वर्षभन्दा लामो समयदेखि बैंकहरूमा पैसा थुप्रिएको छ। पैसा थुप्रिए पनि त्यही अनुसार बैंकहरूले कर्जा लगानी बढाउन नसक्दा राष्ट्र बैंकले उब्रिएको रकम तान्ने गर्छ। राष्ट्र बैंकले विभिन्न मौद्रिक उपकरणमार्फत बैंकहरूमा उब्रिएको रकम तान्ने गर्छ। त्यस्तै, पुँजी कम हुँदा बैंकहरूको प्रणालीमा पैसाको प्रवाह बढाउने गर्छ। निक्षेप संकलन र स्थायी निक्षेप सुविधा जस्ता वित्तीय उपकरण मार्फत विभिन्न अवधिको लागि राष्ट्र बैंकले बैंकहरूबाट पैसा तान्ने गर्छ। राष्ट्र बैंकको तथ्यांक अनुसार अहिले बैंकहरूले यसरी राखेको रकम ६ खर्ब चार अर्ब ८५ करोड रूपैयाँ पुगेको छ।कर्जा लगानी बढ्न नसक्दा अहिले बैंकिङ प्रणालीमा सात खर्ब हाराहारी रकम (तरलता) रहेको छ। केही समय अघि बैंकहरूले यसरी राष्ट्र बैंकमा राख्न थालेको रकम घट्दै दुई खर्ब ३३ अर्बमा सीमित हुन थालेको थियो। सोभन्दा अघि पनि यस्तो रकम चार खर्बसम्म पुगेको थियो। अहिले फेरि यस्तो रकम बढ्न थालेकोले बैंकहरूमा अहिले धेरै रकम भित्रिरहेको तर त्यही अनुसार कर्जा लगानी नभइरहेको यसले संकेत गर्छ। कर्जा लगानी जति कम भयो यसरी राखिने रकम बढ्दै जान्छ भने जति बढ्दै गयो, यसरी राखिने रकम त्यति नै कम हुँदै जान्छ। केही रकम नै पनि बैंकहरूले राष्ट्र बैंकमा राख्छन्। त्यस बाहेक राष्ट्र बैंकले बैंकमा बढी पैसा हुँदा तान्न र आवश्यक पर्दा पठाउने गरी विभिन्न वित्तीय उपकरण जारी गरिरहेको हुन्छ। राष्ट्र बैंकले बुधबार पनि बैंकहरूको प्रणालीबाट २४ अर्ब रूपैयाँ खिचेको छ। राष्ट्र बैंकले ६३ दिनको लागि यसरी निक्षेप तानेको हो। केही महिना अघिसम्म राष्ट्र बैंकले प्रायः सात दिनको लागि बैंकहरूबाट यसरी रकम खिच्ने गरेको थियो। तर, प्रणालीबाट यसरी रकम खिचिरहँदा पनि तरलता अधिकको समस्या हल नभएपछि जेठ यता लामो अवधिको लागि पैसा खिच्न थालेको छ। अहिले बैंकहरूमा निक्षेप रकम समेत ७१ खर्ब ८८ अर्ब रूपैयाँ पुगेको छ। कर्जा लगानी भने कुल ५५ खर्ब ८८ अर्ब रूपैयाँ छ।
